* بار ماختانسا ئېچىلىدۇ،يوق ماختانسا چېچىلىدۇ.
* دوسىت كەينىڭدە ماختار ، دۈشمەن ئالدىڭدا ماختار.
* ئەقىللىق ئېتىنى ماختايدۇ، ئەخمەق خوتۇنىنى ماختايدۇ.
* ياخشىنىڭ ئىزى قالىدۇ، ياماننىڭ مېزى.
* قوشتا يوق،ماشاقتا يوق،خاماندا بار.
* بېشىڭنى كىم سىلسا،ماشايىخىڭ شۇ،يېنىڭدا كىم ئولتۇرسا ،چىرايلىقىڭ شۇ.
* يۇمشاققا ماقۇل، قاتتىققا ياق-ياق.
* پىچاق گۆشكە ماڭار،سۆڭەككە ماڭماس.
* مېلى بارنىڭ مېلىغا،مېلى يوقنىڭ جېنىغا.
* ماندارلىقتا ئات ئۆلمەس، ئەمەنلىكتە ئەر ئۆلمەس.
* ئورۇق قوينىڭ مايىقى چوڭ.
* ئاغزى قايماق،كۆڭلى مايماق.
* غەرەزدىن غەرەز تۇغۇلار، تاز باشتىن مەرەز.
* مەردنى مەيداندا سىنا.
* مەردنىڭ ئارغامچىسى ئۇزۇن.
* كۆپ ئاتقان بىلەن مەرگەن بولماس، كۆپ سۆزلىگەن بىلەن چېچەن بولماس.
* «تۇر تۇر» كۆپ بولسا ، ئۇيقۇدا مەززە يوق.
* مەسلىھەتلىك ئىش بۇزۇلماس.
* چۆچۈرە يىمەكتىن مەقسەت گۆش يىمەك.
*ئون سوقۇرنىڭ توققۇزى مەككار.
* يولۋاس ياتقىندىن مەلۇم.
* تېرىق قۇلقىدىن، بالا كىچكىدىن مەلۇم.
* سەن ئۆل مەن تىرىلەي.
* مەنمەنلىك-شەيتانلىق.
* ئۆزۈڭنى مەھكەم تۇت،قوشناڭنى ئوغرى تۇتما.
* قۇرساقنىڭ مەيلىچە بولسا، ئابرۇيۇڭنى قوشۇپ يەر.
* ئادەمنىڭ سۆلىتىگە قارىما، مېھنىتگە قارا.
* ئاللا بەرمىگەننى موللا بەرمەس.
* ئۇستا باردا قولۇڭنى تارىت،موللا باردا تىلىڭنى تارت.
* قازى بىلەن قالامسەن،مۇپتى بىلەن كېتەمسەن.
* يازدا توڭلىغان قىشتا مۇزلايدۇ.
* مۇساپىر ئىتنىڭ قۇيرۇقى ئىچكىرى.
* مۇساپىر بولمىغۇچە،مۇسۇلمان بولماس.
* مۇسۇلمانچىلىق ئاستا ئاستا بۇلىدۇ.
* مۇشەققەتسىز ھۈنەر بولماس.
* ئاش بەرگەنگە ، مۇشىت بېرىپتۇ.
* ئۇستا كۆرمىگەن شاگىرىت ھەر مۇقامدا يورغىلار.
* بىر سۆزلىشىپ مۇڭداش دېمە، بىللە مېڭىپ يولداش دېمە.
* مۇھەببەتنى سېتۋالغىلى بولماس.
* ياشلىقىڭدا ئۆگەنگەن تاشقا مۆھۈر باسقاندەك، قېرىغاندا ئۆگەنگەن قۇمغا مۆھۈر باسقاندەك.
* بىر مۈدۈرگەن ئون مۈدۈرەر.
* ئاۋۋال چىققان قۇلاقتىن كىيىن چىققان مۆڭگۈز ئېشىپ كېتەر.
* ئىت دېسەڭ قۇيرۇقى يوق، ئۆچكە دېسەڭ مۆڭگۈزى يوق.
* ياۋاشنىڭ مۆڭگۈزى ئىچىدە.
* ياخشى مۈلۈك ھېكىمنىڭ، بۇزۇلغاندا ھېچكىمنىڭ.
* چۈجىنىڭ شۇملۇقىدىن مېكياننىڭ ئەمچىكى يوق.
* مېۋىسىز دەرەخنى قاقما.
* بىلىمسىز ئادەم- مېۋىسىز دەرەخ.
* ئاتا كەسپى بالىغا مىراس.
* مىھنەتتىن قاچما،مىننەتتىن قاچ.
* ئىشلەپ يىگەن لەززەتلىك، تىلەپ يىگەن مىننەتلىك.
* قىز بالنىڭ يىغلىغىنى- نازلىغىنى.
* تاپقىنى ناماقۇللۇقتىن ئاشماپتۇ.
* قىز چوڭ بولسا گەپ تۇلا، ئوغۇل چوڭ بولسا نەپ تۇلا.
* ۋالاقتەگكۇر گەپ بەرمەس،سۇنۇق كەپكۈر نەپ بەرمەس.
* دوسىتقا مۇھەببەت،دۈشمەنگە نەپرەت.
* ئاش نەرخى ئاسمان.
* بىر ئاتا ئون بالنى بېقىپتۇ،ئون بالا بىر ئاتىنى باقالماپتۇ.
* ئاتاڭنى ئۆلتۈرگەنگە ئاناڭنى بەر.
* نەزرى ئۈستۈن نەرخى پەس.
* نەقتىن ھەسەل چىقتى،نېسىدىن كېسەل .
* يولۋاسنى يەڭگەن باتۇر ئەمەس،ئاچچىقنى يەڭگەن باتۇر.
* ئاتنىڭ نوختىسى ئېشەككە توغرا كەلمەپتۇ.
* ئېغىزنىڭ نوختىسى يوق ،تىلنىڭ سۆڭكى.
* نوختىلانغان ئات يېتلەككە ماڭار.
* ئەرگە بىر نۆۋەت ،يەرگە بىر نۆۋەت.
* ئانسى ناننى نىپىز ياقىدۇ،بالسى تويماي قوشلاپ يەيدۇ.
* نېسى يىمەڭ گۆشنى ، يېرىپ چىقىدۇ تۆشنى.
* ئېشىمدا يوق پۇرچاق پوقۇمدا نىمە قىلار.
* قاسساپ تۆت سەركەم بار دەپ ئۆلەر، جۇۋىدار نىمئششەك كىم دەپ ئۆلەر.
* يىگىتلىككە ھەشەم كېرەك، ھاجىلىققا ھەرەم.
* غالجىر خۇدانى بىلمەس، ئىت ھارامنى.
* يول يۈرگەندە ئېتىڭ ھارمىسۇن، قېرىغاندا ئايالىڭ ئۆلمىسۇن.
* قارىغۇ ھاسسىنى بىر قېتىم يۇقىتار.
* ھاقارەتلىك تۇرمۇشتىن ساداقەتلىك ئۆلۈم ياخشى.
* ئۇنچى ھاكچىنى كۆرەلمەپتۇ.
* قاراڭغۇ دەپ ھاڭۋاقما، يورۇقلىقنى ئىزلەپ تاپ.
* بار بارى بىلەن، يوقى ھالى بىلەن.
* دۈشمىنىڭگە ھال ئېيىتما، كۈلگىسى كېلىدۇ، دوستۇڭدىن سىر ئايىما،بىلگۈسى كېلىدۇ.
* ھالىڭغا بېقىپ ھال تارىت ،خالتاڭغا بېقىپ ئۇن تارىت.
* ئېشەكنىڭ ئۆزى ھارام،كۈچى ھالال.
* تەر - قىلغان -ئەتكەننى ھالاللايدۇ.
* جاپاچەكمىگۈچە ھالاۋەت يوق.
* بورىچى ھالۋىچى بولسا كۆزىنى چاپاق بېسىپتۇ.
* ھاماقەتنى ھارماڭ دېمە،ھارغاندا ئۆزى توختايدۇ.
* ئوت كۆرۈنگەن يەرگە بارما،ئىت ھاۋشىغان يەرگە بار.
* كىشىدىن ھايا كەتسەئورنىغا بالا كېلەر.
* ھايا يوق يەردە ئىمان يوق.
* ھەر گۈلنىڭ پۇرىقى باشقا.
* ئويناشماڭ ئەرباب بىلەن،جايلايدۇ ھەرباب بىلەن.
* ھەركىم باتۇرغا باتۇر.
* بولسا ھەرنىمە ئوخشايدۇ.
* قورقۇنچاق ھەسەتخور بۇلار،نامەرد قەسەمخۇر بۇلار.
* تىلى ھەسەل،دىلى زەھەر.
* داۋاسىز دەرد بولماس،ھەسرەتسىز قېرى.
* مەن بارالماي ھەلەك،ئۇ بارمايمەن دەپ ھەلەك.
* يەر ھەيدىسەك كۈز ھەيدە، كۈز ھەيدىمسەڭ يۈز ھەيدە.
* ئون تازنىڭ توققۇزى ھەييار.
* يولۋاسقا يۇلۇقما،يۇلۇقساڭمۇ ھولۇقما.
* ھورۇن ئېشەك يۈكنى ئېغىر كۆتۈرەر.
* سەھەردە ھۇۋلىغان ئىتتىن قورق.
* بۇلبۇل گۈل بار يەردە، ھۆرمەت دوسىت بار يەردە.
* كىشىنىڭ ھۆرمىتى ئۆز قۇلىدا.
* ئوچىقىمنىڭ چىشى يوق، ھۆل-قۇرۇق بىلەن ئىشى يوق.
* ھۈنرى بار قول ئۆلمەس.
* گۆھەرلىك بۇلۇشتىن،ھۈنەرلىك بۇلۇش ئارتۇق.
* كۆپنى بىمىگەن ئازنى ھېچ بىلمەس.
* ئۆچكىنىڭ دائىم ئوچۇق تۇرسا گەپ يوق، قوينىڭ بىر قېتىم ئېچىلىپ قالسا ھۇيىت-ھۇيىت.
* دوسىت كەينىڭدە ماختار ، دۈشمەن ئالدىڭدا ماختار.
* ئەقىللىق ئېتىنى ماختايدۇ، ئەخمەق خوتۇنىنى ماختايدۇ.
* ياخشىنىڭ ئىزى قالىدۇ، ياماننىڭ مېزى.
* قوشتا يوق،ماشاقتا يوق،خاماندا بار.
* بېشىڭنى كىم سىلسا،ماشايىخىڭ شۇ،يېنىڭدا كىم ئولتۇرسا ،چىرايلىقىڭ شۇ.
* يۇمشاققا ماقۇل، قاتتىققا ياق-ياق.
* پىچاق گۆشكە ماڭار،سۆڭەككە ماڭماس.
* مېلى بارنىڭ مېلىغا،مېلى يوقنىڭ جېنىغا.
* ماندارلىقتا ئات ئۆلمەس، ئەمەنلىكتە ئەر ئۆلمەس.
* ئورۇق قوينىڭ مايىقى چوڭ.
* ئاغزى قايماق،كۆڭلى مايماق.
* غەرەزدىن غەرەز تۇغۇلار، تاز باشتىن مەرەز.
* مەردنى مەيداندا سىنا.
* مەردنىڭ ئارغامچىسى ئۇزۇن.
* كۆپ ئاتقان بىلەن مەرگەن بولماس، كۆپ سۆزلىگەن بىلەن چېچەن بولماس.
* «تۇر تۇر» كۆپ بولسا ، ئۇيقۇدا مەززە يوق.
* مەسلىھەتلىك ئىش بۇزۇلماس.
* چۆچۈرە يىمەكتىن مەقسەت گۆش يىمەك.
*ئون سوقۇرنىڭ توققۇزى مەككار.
* يولۋاس ياتقىندىن مەلۇم.
* تېرىق قۇلقىدىن، بالا كىچكىدىن مەلۇم.
* سەن ئۆل مەن تىرىلەي.
* مەنمەنلىك-شەيتانلىق.
* ئۆزۈڭنى مەھكەم تۇت،قوشناڭنى ئوغرى تۇتما.
* قۇرساقنىڭ مەيلىچە بولسا، ئابرۇيۇڭنى قوشۇپ يەر.
* ئادەمنىڭ سۆلىتىگە قارىما، مېھنىتگە قارا.
* ئاللا بەرمىگەننى موللا بەرمەس.
* ئۇستا باردا قولۇڭنى تارىت،موللا باردا تىلىڭنى تارت.
* قازى بىلەن قالامسەن،مۇپتى بىلەن كېتەمسەن.
* يازدا توڭلىغان قىشتا مۇزلايدۇ.
* مۇساپىر ئىتنىڭ قۇيرۇقى ئىچكىرى.
* مۇساپىر بولمىغۇچە،مۇسۇلمان بولماس.
* مۇسۇلمانچىلىق ئاستا ئاستا بۇلىدۇ.
* مۇشەققەتسىز ھۈنەر بولماس.
* ئاش بەرگەنگە ، مۇشىت بېرىپتۇ.
* ئۇستا كۆرمىگەن شاگىرىت ھەر مۇقامدا يورغىلار.
* بىر سۆزلىشىپ مۇڭداش دېمە، بىللە مېڭىپ يولداش دېمە.
* مۇھەببەتنى سېتۋالغىلى بولماس.
* ياشلىقىڭدا ئۆگەنگەن تاشقا مۆھۈر باسقاندەك، قېرىغاندا ئۆگەنگەن قۇمغا مۆھۈر باسقاندەك.
* بىر مۈدۈرگەن ئون مۈدۈرەر.
* ئاۋۋال چىققان قۇلاقتىن كىيىن چىققان مۆڭگۈز ئېشىپ كېتەر.
* ئىت دېسەڭ قۇيرۇقى يوق، ئۆچكە دېسەڭ مۆڭگۈزى يوق.
* ياۋاشنىڭ مۆڭگۈزى ئىچىدە.
* ياخشى مۈلۈك ھېكىمنىڭ، بۇزۇلغاندا ھېچكىمنىڭ.
* چۈجىنىڭ شۇملۇقىدىن مېكياننىڭ ئەمچىكى يوق.
* مېۋىسىز دەرەخنى قاقما.
* بىلىمسىز ئادەم- مېۋىسىز دەرەخ.
* ئاتا كەسپى بالىغا مىراس.
* مىھنەتتىن قاچما،مىننەتتىن قاچ.
* ئىشلەپ يىگەن لەززەتلىك، تىلەپ يىگەن مىننەتلىك.
* قىز بالنىڭ يىغلىغىنى- نازلىغىنى.
* تاپقىنى ناماقۇللۇقتىن ئاشماپتۇ.
* قىز چوڭ بولسا گەپ تۇلا، ئوغۇل چوڭ بولسا نەپ تۇلا.
* ۋالاقتەگكۇر گەپ بەرمەس،سۇنۇق كەپكۈر نەپ بەرمەس.
* دوسىتقا مۇھەببەت،دۈشمەنگە نەپرەت.
* ئاش نەرخى ئاسمان.
* بىر ئاتا ئون بالنى بېقىپتۇ،ئون بالا بىر ئاتىنى باقالماپتۇ.
* ئاتاڭنى ئۆلتۈرگەنگە ئاناڭنى بەر.
* نەزرى ئۈستۈن نەرخى پەس.
* نەقتىن ھەسەل چىقتى،نېسىدىن كېسەل .
* يولۋاسنى يەڭگەن باتۇر ئەمەس،ئاچچىقنى يەڭگەن باتۇر.
* ئاتنىڭ نوختىسى ئېشەككە توغرا كەلمەپتۇ.
* ئېغىزنىڭ نوختىسى يوق ،تىلنىڭ سۆڭكى.
* نوختىلانغان ئات يېتلەككە ماڭار.
* ئەرگە بىر نۆۋەت ،يەرگە بىر نۆۋەت.
* ئانسى ناننى نىپىز ياقىدۇ،بالسى تويماي قوشلاپ يەيدۇ.
* نېسى يىمەڭ گۆشنى ، يېرىپ چىقىدۇ تۆشنى.
* ئېشىمدا يوق پۇرچاق پوقۇمدا نىمە قىلار.
* قاسساپ تۆت سەركەم بار دەپ ئۆلەر، جۇۋىدار نىمئششەك كىم دەپ ئۆلەر.
* يىگىتلىككە ھەشەم كېرەك، ھاجىلىققا ھەرەم.
* غالجىر خۇدانى بىلمەس، ئىت ھارامنى.
* يول يۈرگەندە ئېتىڭ ھارمىسۇن، قېرىغاندا ئايالىڭ ئۆلمىسۇن.
* قارىغۇ ھاسسىنى بىر قېتىم يۇقىتار.
* ھاقارەتلىك تۇرمۇشتىن ساداقەتلىك ئۆلۈم ياخشى.
* ئۇنچى ھاكچىنى كۆرەلمەپتۇ.
* قاراڭغۇ دەپ ھاڭۋاقما، يورۇقلىقنى ئىزلەپ تاپ.
* بار بارى بىلەن، يوقى ھالى بىلەن.
* دۈشمىنىڭگە ھال ئېيىتما، كۈلگىسى كېلىدۇ، دوستۇڭدىن سىر ئايىما،بىلگۈسى كېلىدۇ.
* ھالىڭغا بېقىپ ھال تارىت ،خالتاڭغا بېقىپ ئۇن تارىت.
* ئېشەكنىڭ ئۆزى ھارام،كۈچى ھالال.
* تەر - قىلغان -ئەتكەننى ھالاللايدۇ.
* جاپاچەكمىگۈچە ھالاۋەت يوق.
* بورىچى ھالۋىچى بولسا كۆزىنى چاپاق بېسىپتۇ.
* ھاماقەتنى ھارماڭ دېمە،ھارغاندا ئۆزى توختايدۇ.
* ئوت كۆرۈنگەن يەرگە بارما،ئىت ھاۋشىغان يەرگە بار.
* كىشىدىن ھايا كەتسەئورنىغا بالا كېلەر.
* ھايا يوق يەردە ئىمان يوق.
* ھەر گۈلنىڭ پۇرىقى باشقا.
* ئويناشماڭ ئەرباب بىلەن،جايلايدۇ ھەرباب بىلەن.
* ھەركىم باتۇرغا باتۇر.
* بولسا ھەرنىمە ئوخشايدۇ.
* قورقۇنچاق ھەسەتخور بۇلار،نامەرد قەسەمخۇر بۇلار.
* تىلى ھەسەل،دىلى زەھەر.
* داۋاسىز دەرد بولماس،ھەسرەتسىز قېرى.
* مەن بارالماي ھەلەك،ئۇ بارمايمەن دەپ ھەلەك.
* يەر ھەيدىسەك كۈز ھەيدە، كۈز ھەيدىمسەڭ يۈز ھەيدە.
* ئون تازنىڭ توققۇزى ھەييار.
* يولۋاسقا يۇلۇقما،يۇلۇقساڭمۇ ھولۇقما.
* ھورۇن ئېشەك يۈكنى ئېغىر كۆتۈرەر.
* سەھەردە ھۇۋلىغان ئىتتىن قورق.
* بۇلبۇل گۈل بار يەردە، ھۆرمەت دوسىت بار يەردە.
* كىشىنىڭ ھۆرمىتى ئۆز قۇلىدا.
* ئوچىقىمنىڭ چىشى يوق، ھۆل-قۇرۇق بىلەن ئىشى يوق.
* ھۈنرى بار قول ئۆلمەس.
* گۆھەرلىك بۇلۇشتىن،ھۈنەرلىك بۇلۇش ئارتۇق.
* كۆپنى بىمىگەن ئازنى ھېچ بىلمەس.
* ئۆچكىنىڭ دائىم ئوچۇق تۇرسا گەپ يوق، قوينىڭ بىر قېتىم ئېچىلىپ قالسا ھۇيىت-ھۇيىت.